Wat zijn typische coach kwaliteiten en wat is het verschil waardoor je excelleert als coach? Met andere woorden wat heeft een coach dan te leren? Dat waren de focus vragen tijdens een inspirerende en constructieve samenwerking met een collega. Dit heeft mij aan het denken gezet om mijn persoonlijke ideeën hierover even een op een rijtje te zetten. Alleen al omdat coaches en coachende leiders mijn klanten zijn en dit de rode draad is in al mijn programma’s.

Een coach is immers geen beschermd beroep. Eigenlijk kan iedereen een bord in de tuin plaatsen en zichzelf aanbieden als coach. Dus wat maakt dan het verschil? Hoe dient een coach zich te gedragen en welke specifieke vaardigheden brengt een coach mee? Dit is belangrijk om te weten, want zo herken je aan het gedrag een goede coach. Alleen volgens mij gaat nog veel verder.

Coachen op hoger niveau:

Want 1 ding is voor mij zeker; het is meer dan alleen vaardigheden aanleren en deze verbeteren. Mensen die mij kennen weten dat ik vooral wil werken op de hogere neurologische niveaus. Tenslotte geeft elke verandering aan de bovenkant van dit model gegarandeerd een verandering op de onderste lagen. Dus dan gaat het aanleren en trainen van coach vaardigheden als vanzelf. De verandering zit bovenin dit model, bij missie/spiritualiteit, identiteit, waarden en overtuigingen.

Dus wie ben je als coach en wat is jouw missie als coach. Wat wil je als coach bijdragen aan het welzijn van de ander en hoe voelt dat? Dit in combinatie met de belangrijke waarden die jij als coach uitdraagt en voorleeft. Daaraan gekoppeld zit de vraag: welke helpende overtuigingen maken dat je een inspirerende coach kunt zijn?

Ik ontdekte hierin belangrijke aspecten die ik graag met je deel.

De ander heeft alles in huis:

Voor mij is coachen altijd vanuit de gedachte dat ik de ander verder op weg help naar de betere versie van zichzelf. Met de betere versie bedoel ik dan de laag dieper naar wie iemand in zijn wezen, in de kern, al is. Dan voel ik mij een inspirator en kan ik bijdragen aan meer geluk en resultaat, voor mijzelf en voor de ander.

Ik ga ervan uit dat de ander alles in huis heeft om zijn of haar probleem zelf op te lossen en dat ik daarbij iets extra’s kan bieden waar de ander op dat moment om vraagt.

Kortcyclisch:

Ik handel vanuit de gedachte dat de klant slechts bij mij komt om kortstondig gewezen te worden op de plekken waar hij of zij nog niet gekeken heeft. Het is dan aan mij om de ander op weg te helpen om anders te kijken naar hetzelfde.

Ik geloof niet in langdurige coach trajecten, ik geloof wel dat we tijd nodig hebben om veranderingen daadwerkelijk te borgen in de dagelijkse praktijk. Daarvoor is herhaling nodig om een nieuwe neurale verbinding te maken die verankerd raakt in ons brein.

Klant is eigenaar van het probleem:

Ik ga er namelijk vanuit dat de coach klant zelf de eigenaar is van het probleem en dus het ook zelf kan oplossen, maar op dat moment niet in zijn uppie. Als eigenaar ben je wel de “expert” van dit probleem, maar dit betekent niet dat alle antwoorden alleen maar uit de klant kunnen komen. De ander vraagt niet voor niets om hulp. Ik zeg altijd al, je moet het wel zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Dit is trouwens iets anders dan de klant te gaan “redden”, want mijn uitgangspunt is echt dat het probleem hoort bij de eigenaar en alleen door de eigenaar opgelost kan worden. Als coach bied je hulp om de oplossing samen te vinden, ieder vanuit zijn eigen plek en rol.

Mijn overtuiging is dat ik als coach de juiste vragen heb te stellen, voorbeelden heb te geven en metaforen of inspirerende verhalen heb te vertellen. Hierdoor komt de ander weer bij zijn of haar hulpbronnen. Dit in combinatie met mijn overtuiging dat ik op op dat moment net iets verder kan kijken dan de coachklant zelf. Dus het wijzen op mogelijkheden, het herkaderingen van de situatie en het volgen van mijn eigen impulsen hoort zeker ook daarbij. Wanneer ik als coach alleen maar wacht tot de ander het antwoord bedenkt wat hij of zij op dat moment immers niet paraat heeft, dan schiet ik tekort.

Deze interventies vragen wel een bepaalde innerlijke attitude van de coach. Als coach heb je wat mij betreft zelf in het “lege midden” te zijn zodat je ingetuned bent op de ander tijdens de interventies. Dit is misschien wel de essentie van een goede coach en tegelijkertijd het lastigste om te realiseren.

De innerlijke staat van de coach:

Dus in wezen gaat het vooral om de innerlijke staat van de coach, dan volgen de juiste vaardigheden als vanzelf. Even verder hierop inzoomen; wat is dan de gewenste innerlijke staat van de coach en hoe kun je dit aanleren aan coaches?

Met innerlijke staat bedoel ik welke attitude heb je als coach? Waar gaat de coach vanuit bij het werken met een ander? Wat is de basishouding ten aanzien van de coach klant en naar zichzelf, want dat bepaalt de benadering en werkhouding.

Dus de attitude is bepalend voor het uiteindelijke gedrag. Deze houding wordt beïnvloed wordt door wat we denken en vinden van de ander én over onszelf. De waarden en overtuigingen van een coach sturen namelijk onbewust voortdurend het gedrag in de coaching. Dus als de coach beperkende overtuigingen heeft over de kunde van de ander, dan zal de coaching weinig effectief zijn. De kracht van overtuigingen spelen dan op en werken dan tegen.

Dit geldt ook naar zichzelf toe. Coachen wordt lastig wanneer er beperkende gedachten zijn over de eigen mogelijkheden als coach. Of wanneer de coach twijfelt om iet te zeggen en de eigen intuïtie niet vertrouwt. Als coach heb je vrij te zijn om ander vanuit het “lege midden” te kunnen begeleiden.

De coach heeft dus eerst zich bewust te worden van wat zich afspeelt in de eigen binnenwereld? Wat denkt en voelt een coach die aan het werk is met een client? Welke mening heeft de coach over hoe de ander dit doet en beleeft? Wat vindt de coach ervan hoe hij het zelf doet? Want elk oordeel daarover heeft dat een negatief effect op de coaching.

Schone filters:

Wat is er dan bij de coach nodig om dit te kunnen bieden? Het antwoord daarop is gelijk te vinden in het NLP communicatiemodel. Kijkend naar de filters van dit model wil je als coach deze zo “schoon” mogelijk hebben. Pas dan kan de coach zonder oordeel oprecht luisteren naar het verhaal. Dan wordt het mogelijk om zuiver waar te nemen en dichtbij de feitelijke gebeurtenis te blijven. Hiermee voorkomt de coacht het invullen voor een ander. Of erger nog: er iets van vinden en in de overdracht schieten.

Ik ga uit van de gedachte: perceptie is projectie. Alles wat de coach ziet bij de ander is mogelijk een weerspiegeling van de eigen binnenwereld. Dan heeft de coach zich hier goed bewust van te zijn. Pas wanneer de coach zelf met schone filters kijkt en luistert naar het verhaal van de coachklant, kan deze dit voorbeeldgedrag overnemen.

Bewust maken van het vastgezette verhaal:

Wanneer de coach de ander bewust maakt van de gedane aannames, wordt direct duidelijk welk “verhaal” de coachklant zichzelf heeft wijsgemaakt. Hoe hij of zij de gebeurtenis aan zichzelf heeft weergegeven en dit in herhaling aan zichzelf en anderen heeft verteld. Hierdoor heeft hij zichzelf vastgezet. Dit is vaak de oorzaak van problemen, conflicten en misverstanden. Dus in de coaching gaat het om dit gedrag zichtbaar te maken en te veranderen.

Hoe doe je dat? Door anders te kijken naar hetzelfde en daarop te reflecteren. Het verschil tussen de verwachting vooraf en de feitelijke gebeurtenis achteraf met elkaar te bespreken en daar de geleerde lessen uit te halen. Door stap voor stap de coachklant in beweging te zetten en per actie de leeropbrengst op te halen.

Soms ontstaat er dan eerst wat verwarring ontstaat bij de ander, dat heb je wel te kunnen managen als coach. Want dit proces is wat mij betreft de eerste stap naar verandering. Bewustwording van onbewuste processen en het effect daarvan bespreken.

Dan heb je als coach dus ook zelf zuiver te blijven waarnemen. Dat geeft de ander de gelegenheid dit voorbeeld te volgen. Wanneer je goed luistert, kijkt en voelt naar wat er feitelijk is gebeurd en daarop reageert dan leer je de ander hetzelfde te doen.

Bewustwording zonder actie geeft geen verandering:

Eigenlijk is coaching dus niets anders dan de innerlijke logica opwekken om de ander zelf inzichten te laten opdoen hoe het probleem opgelost kan worden. Alleen bewustwording zonder actie geeft alsnog geen verandering! Dus een geslaagde coach sessie eindigt wat mij betreft met het maken van een plan voor een eerste concrete kleine stap. Welke eerste actie gaat de caochklant zetten en wat is de verwachting daarbij. Om daar vervolgens weer op te kunnen reflecteren. Want de geleerde lessen zitten in het verschil tussen wat er feitelijk is gebeurd en de onbewuste verwachting vooraf bewust gemaakt is.

Dit is precies de structuur in al mijn programma’s. Het gaat altijd over een stukje inzicht extra bieden, de ander laten zien wat hij even vergeten was of nog niet had kunnen zien. Hierdoor kan de coachklant anders gaan denken. Dit is meestal milder en liefdevoller naar zichzelf en daardoor ook naar anderen toe. Hierdoor verandert het gedrag heel geleidelijk in de gewenste richting.

Coachen op veranderen is voor mij stap voor stap in beweging blijven. Met behulp van effectieve vragen de aanwezige obstakels één voor één te laten verdwijnen. En daarbij biedt de coach een duidelijke structuur waarin de verandering meetbaar en daardoor zichtbaar wordt. Dat geeft weer voldoening aan het eind van het coachtraject. Want meten is weten!

Ik schrijf geregeld een persoonlijk blog waarin ik mijn belevenissen koppel aan mijn kennis van NLP die mij weer geleerde lessen hebben opgeleverd. Hopelijk ook ter inspiratie van jou. Ken jij mensen die deze blogs gemakkelijk per mail willen ontvangen? Voel je vrij het door sturen. Inschrijven kan via deze link:

@MireilleVerhoef, 30 augustus 2019